Chính phủ ta đã phái các đội công an, trật tự, cảnh vệ, hành chính vào Hà Nội để chuẩn bị việc tiếp quản Thành phố. Theo Nghị quyết ngày 17/9/1954 của Hội đồng Chính phủ, Ủy ban Quân chính thành phố Hà Nội được thành lập, do Thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Tư lệnh Sư đoàn Quân Tiên phong làm Chủ tịch và Bác sĩ Trần Duy Hưng làm Phó Chủ tịch. Ủy ban Quân chính có nhiệm vụ tiếp thu và quản lý Thành phố. Bộ Tư lệnh đã ra lệnh cho các đơn vị vào tiếp quản Hà Nội phải triệt để chấp hàng các chính sách và kỷ luật của Chính phủ đề ra, luôn nâng cao cảnh giác, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu khiêu khích của bọn phá hoại. Sư đoàn Quân Tiên phong đã được Trung ương Đảng và Chính phủ giao nhiệm vụ tiếp quản Hà Nội. Theo kế hoạch đã định, sáng 8/10/1954, các đơn vị bộ đội ta chia nhiều đường tiến vào ngoại hành Hà Nội.
Sáu giờ sáng ngày 9/10/1954, bộ đội ta theo nhiều đường từ ngoại thành tiến vào nội thành, chia làm nhiều cánh quân tiến vào 5 cửa ô chính, từ đó tỏa đi các nơi. Bộ đội ta lần lượt tiếp quản nhà Ga, phủ Toàn quyền, khu Đồn Thủy, khu Bờ Hồ, phủ Thống sứ. 16 giờ, quân đội Liên hiệp Pháp rời khỏi thành phố, lặng lẽ rút sang phía Bắc cầu Long Biên. 16h30, quân đội ta hoàn toàn kiểm soát thành phố Hà nội, tiếp quản thành phố gọn gàng và trật tự. Bộ đội ta tiến đến đâu, nhân dân ta đổ ra hai bên đường, phát cờ tung hoa, reo mừng không ngớt. Cổng chào, khẩu hiệu dựng lên khắp các đường phố, cờ đỏ sao vàng rực rỡ trên khắp các toàn nhà.
Năm giờ sáng ngày 10/10/1954, nhân dân Thành phố trang phục chỉnh tề mang cờ, ảnh Bác Hồ, những bó hoa tươi thắm, thành từng đội ngũ trật tự theo từng công sở, xí nghiệp, trường học, khu phố...kéo tới những con đường đã được thông báo trước là bộ đội hành quân qua. Đoàn xe đầu tiên do Thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Chủ tịch Ủy ban Quân chính và bác sĩ Trần Duy Hưng, Phó Chủ tịch Ủy ban Quân chính dẫn đầu đi quan phố Hàng Đường, Hàng Đào và trung tâm Thành phố.
Tám giờ sáng, cánh quân phía Tây xuất phát từ Quần Ngựa. Đó là những chiến sĩ bộ binh của Trung đoàn Thủ đô. Các chiến sĩ diễu binh qua các đường phố Kim Mã, Hàng Đẫy, Cửa Nam, Hàng Bông, Hàng Đào, Hàng Ngang...đến 9h45 tiến vào Cửa Đông thành Hà Nội.
8h45, cánh quân phía Nam xuất phát từ Việt Nam học xá tiến qua phố Bạch Mai, phố Huế, vòng quanh Hồ Gươm rồi vòng lại chiếm lĩnh toàn bộ khu vực Đồn Thủy và Đấu Xảo.
9h30, đoàn cơ giới và pháo binh xuất phát từ Bạch Mai, qua phố Bạch Mai, phố Huế, 10h15 đến Bờ Hồ, qua Hàng Đào, Hàng Ngang, chợ Đồng Xuân, rữ sang đường Cửa Bắc tiến vào thành lúc 10h45.
15 giờ, cời Nhà Hát Lớn thành phố nổi một hồi dài. Hàng chục vạn nhân dân Hà Nội trang nghiêm dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức tại Sân vận động Cột Cờ với sự tham gia của các đơn vị quân đội. Sau lễ chào cơ, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Vương Thừa Vũ trân trọng đọc lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhân ngày giải phóng.
Ngày 10/10/1954, Hà Nội sạch bóng quân thù, hân hoan đón mừng những người con người chiến thắng trở về giải phóng Thủ đô. Thủ đô Hà Nội hoàn toàn thoát khỏi ách thống trị của đế quốc thực dân; nhân dân lao động vĩnh viễn xóa bỏ mọi chế độ áp bức, bóc lột, đứng lên làm chủ vận mệnh của mình và phấn khởi đi vào xây dựng xã hội mới, mở đầu sự nghiệp cách mạnh xã hội chủ nghĩa trên đất nước ta.
Ngày 10/01/1955, lễ đón mừng Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh từ căn cứ địa kháng chiến trở về Thủ độ được tổ chức trọng thể tại Quảng Trường Ba Đình, kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ của nhân dân ta chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.
Giải phóng thủ đô Hà Nội khỏi ách âm lược của thực dân Pháp là sự nghiệp cách mạng vẻ vang của toàn Đảng, toàn dân; của Đảng bộ và nhân dân Thủ đô. Quân và dân Hà Nội đã “ Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mấy nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Biết bao người con ưu tú của Thủ đô đã chiến đấu kiên cường, bất khuất, hy sinh anh dũng. Lớp trước ngã xuống, lớp sau tiến lên, quyết tâm đánh bại kẻ thù xâm lược.
Kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước và cách mạnh vẻ vang của Thủ đô, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Đảng bộ Hà Nội, quân và dân Thủ đô đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, lập nhiều thành tích xuất sắc, góp phần vào sự nghiệp đổi mới đất nước, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Hà Nội trở thành niềm tin yêu, hy vọng và tự hào của đồng bào cả nước. Năm 1999, Hà Nội đã được tổ chức UNESCO trao tặng danh hiệu “ Thành phố vì hòa bình”. Năm 2000, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng Thành phố Hà Nội danh hiệu cao quý “ Thủ đô Anh hùng”. Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội, Thủ đô Hà Nội vinh dự đón nhận Huân chương Sao vàng ( lần thứ ba).
Trung tâm Thông tin công tác Tuyên giáo
Ban Tuyên giáo Trung ương